Παναγιώτης Βαμβακάς MD PhD       
        Γενικός Χειρουργός

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ

Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή εφαρμόσθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 και στις αρχές του ‘80.  
Η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, που ακολούθησε,διέδωσε ευρύτατα τη μέθοδο αυτή. Η σκωληκοειδεκτομή αποτελεί μία από τις συχνότερα εκτελούμενες επεμβάσεις στο δυτικό κόσμο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στη Μ. Βρετανία περίπου 60.000 ανοιχτές σκωληκοειδεκτομές εκτελούνται κάθε χρόνο. Η βελτίωση της περιεγχειρητικής φροντίδας με την κατάλληλη προετοιμασία του ασθενούς και τη σωστή μετεγχειρητική αντιμετώπιση έχουν εξασφαλίσει σχεδόν μηδενική θνητότητα για την επέμβαση αυτή.Η εγχειρητική τακτική με μικρή τομή και με διαχωρισμό των μυών του κοιλιακού τοιχώματος έχουν σαν αποτέλεσμα η εγχείρηση να γίνεται καλά ανεκτή από τους ασθενείς.
 

Παρόλα αυτά η νοσηρότητα της επέμβασης στην ανοιχτή σκωληκοειδεκτομή παραμένει ένα πρόβλημα,
αφού η διαπύηση του εγχειρητικού τραύματος παρατηρείται σε ποσοστό 10%, έστω και αν η σκωληκοειδής
δεν παρουσιάζει σημεία φλεγμονής και οι μετεγχειρητικές συμφύσεις σε ποσοστά υψηλά μέχρι 63%. Και εδώ
η λαπαροσκοπική τεχνική καλείται να προσφέρει τα πλεονεκτήματά της. Το χαμηλότερο δε ποσοστό
διαπυήσεων σε σχέση με τη κλασσική μέθοδο αποδίδεται στην αφαίρεση της σκωληκοειδούς, διά του trocar
ή και μέσα σε ειδικό πλαστικό σάκκο, γεγονός που δεν   επιτρέπει την επαφή των κοιλιακών τοιχωμάτων με
τη φλεγμαίνουσα απόφυση.  
Συμπερασματικά η εκτέλεση σκωληκοειδεκτομής λαπαροσκοπικά γενικώς πλεονεκτεί έναντι της ανοικτής
μεθόδου. Εκεί όμως που τα πλεονεκτήματα, που παρουσιάζονται, είναι αναμφισβήτητα και η λαπαροσκοπική
τεχνική αποτελεί τη μέθοδο εκλογής είναι στις περιπτώσεις παχύσαρκων ασθενών καθώς επίσης και στην
ύπαρξη διαγνωστικών αμφιβολιών όπως συχνά συμβαίνει σε ηλικιωμένους ασθενείς, σε ασθενείς   που
νοσηλεύονται σε ΜΕΘ αλλά και σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Στήν λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή, η επέμβαση γίνεται με τρεις μικρές τομές υπό γενική αναισθησία . Αρχικά εισάγεται διοξείδιο του άνθρακα (αέριο) μέσα στη κοιλιά έτσι ώστε να διογκωθεί και να μεγαλώσει ο ωφέλιμος χώρος εργασίας του χειρουργού. Έπειτα , εισάγεται μέσω ενός σωλήνα, το λαπαροσκόπιο (μια μικροσκοπική βιντεοκάμερα) πού δίνει στον χειρουργό μία μεγενθυμένη εικόνα των εσωτερικών οργάνων του ασθενούς σε μια οθόνη τηλεόρασης. Από τις δύο άλλες τομές εισάγονται τα εργαλεία εισάγεται με τα οποία ο χειρουργός αφαιρεί την σκωληκοειδή απόφυση . Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα από τα μικρά ανοίγματα μπορεί να επιμηκυνθεί για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Παρά το γεγονός ότι η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή έχει πολλά οφέλη, μπορεί να μην είναι εύκολο να ολοκληρωθεί για ορισμένους ασθενείς, πχ Λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή είναι πιο δύσκολο να γίνει εάν υπάρχει προχωρημένη λοίμωξη ή σκωληκοειδής απόφυση έχει υποστεί ρήξη.
 

διαβάστε περισσότερα...

Παναγιώτης Βαμβακάς Γενικός Χειρουργός

Ποια είναι τα συμπτώματα της οξείας σκωληκοειδίτιδας;

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα εκδηλώνεται με ήπιο πόνο στην περιοχή του στομάχου στην αρχή, μαζί με γαστρεντερικές διαταραχές (έμετο ή διάρροια), γενικά δυσφορία και ανορεξία. Αργότερα, ο πόνος μετατοπίζεται και εντοπίζεται χαμηλότερα δεξιά, ενώ γίνεται επίμονος και βασανιστικός και πολλές φορές επιδεινώνεται με τις κινήσεις, το βήχα κ.λπ. Επιπρόσθετα εκδηλώνεται και πυρετός.Το ιστορικό ανορεξίας και του περιομφαλικού άλγους που ακολουθείται από ναυτία, άλγος στο δεξιό λαγόνιο βόθρο και εμετούς περιγράφεται μόνο από το 50%των ασθενών. Η μετακίνηση του άλγους από την περιομφαλική περιοχή στο ΔΕ λαγόνιο βόθρο αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο ιστορικό του ασθενούς μιας και αυτό το εύρημα αναγνωρίζεται από το 80%των ασθενών Εάν υπάρχουν έμετοι, αυτοί συνήθως ακολουθούν τον πόνο. Ναυτία αναφέρουν το 61-92% των ασθενών και ανορεξία το 74-78% των ασθενών. Διάρροια ή δυσκοιλιότητα αναφέρεται επίσης από το18% των ασθενών.

Η διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας

Οι παραλλαγές της ανατομικής θέσης της σκωληκοειδούς απόφυσης, η ηλικία των ασθενών και ο βαθμός φλεγμονής του οργάνου έχουν σαν αποτέλεσμα την μεγάλη ποικιλομορφία με την οποία μπορεί να εκδηλωθεί κλινικά η οξεία σκωληκοειδίτιδα. Είναι γνωστό ότι η ανατομική θέση της σκωληκοειδούς δεν είναι σταθερή. Επίσης τα συμπτώματα πολλών άλλων παθήσεων μοιάζουν με αυτά της οξείας σκωληκοειδίτιδας.Η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας γίνεται από γενικό χειρουργό ο οποίος θα πρέπει να αποκλείσει παθήσεις που παρουσιάζουν παρόμοια συμπτωματολογία όπως γυναικολογικά προβλήματα (πχ σαλπιγγίτιδα, ρήξεις ωχρών σωματίων, συστροφές κύστεων ωοθηκών, εξωμήτριος κύηση κ.λπ.), συμφύσεις της περιοχής που προκαλούν απόφραξη στο έντερο, μεσεντέριο λεμφαδενίτιδα, παθήσεις του παχέος εντέρου (πχ εκκολπωματίτιδα σε μεγάλες ηλικίες) κλπ κάνοντας τις απαραίτητες εξετάσεις και την κλινική εκτίμηση.
Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας;

Η συνήθης θεραπεία της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι χειρουργική. Η συντηρητική αντιμετώπιση εγκυμονεί  κινδύνους όπως την δημιουργία αποστήματος ή την ρήξη στην περιτοναϊκή κοιλότητα (περιτονίτιδα) που συνοδεύονται από μείζονες επιπλοκές που μπορεί να απειλήσουν την ίδια τη ζωή του ασθενούς. Πρόσφατη όμως βιβλιογραφία αναφέρει ότι ασθενείς με διάτρηση σκωληκοειδούς, ήπια συμπτώματα και τοπικό απόστημα ή φλέγμονα (plastron) το οποίο έχει απεικονιστεί στην αξονική τομογραφία, μπορεί να αντιμετωπισθεί και με ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών και παροχέτευση του αποστήματος υπό αξονικό τομογράφο. Εάν τα συμπτώματα του ασθενούς υποχωρήσουν, ο πυρετός παρουσίαση ύφεση και τα λευκά είναι φυσιολογικά ο ασθενής μπορεί να πάρει εξιτήριο και να υποβληθεί σε σκωληκοειδεκτομή μετά από 4-8 εβδομάδες. Αυτή η αντιμετώπιση είναι επιτυχής στην πλειονότητα των ασθενών με επιπλεγμένη οξεία σκωληκοειδίτιδα και τοπικό απόστημα.


 

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΑΜΒΑΚΑΣ MD PhD

ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Τι είναι η σκωληκοειδής

Η σκωληκοειδής απόφυση αποτελεί ένα τμήμα του παχέος εντέρου, το οποίο βρίσκεται στη συμβολή του παχέος με το λεπτό έντερο (πλησίον της ειλεοτυφλικής βαλβίδας).

Σε αντίθεση με ότι πιστεύουν σήμερα οι περισσότεροι γιατροί, η σκωληκοειδής απόφυση δεν είναι ένα άχρηστο υπολειμματικό όργανο, αλλά παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του εντέρου και του ανοσοποιητικού συστήματος, αφού η σκωληκοειδής απόφυση λειτουργεί ως παρακαταθήκη χρήσιμων μικροβίων και επιπλέον παράγει και «εκπαιδεύει» λευκά αιμοσφαίρια. Μέχρι σήμερα, γιατροί και βιολόγοι πίστευαν την άποψη του Δαρβίνου ότι η σκωληκοειδής απόφυση είναι εξελικτικό κατάλοιπο ενός μεγαλύτερου οργάνου, του τυφλού εντέρου, που υπήρχε σε μακρινούς, φυτοφάγους προγόνους μας.
Πριν από εκατομμύρια χρόνια, τα μικρόβια που ζούσαν στο τυφλό έντερο βοηθούσαν στη χώνευση των δύσπεπτων φυτικών τροφών. Σήμερα, όμως, που η δίαιτά μας έχει αλλάξει, η απόφυση μόνο προβλήματα δημιουργεί. Ερευνητές από τις ΗΠΑ υποστήριξαν πρόσφατα ότι η σκωληκοειδής απόφυση περιέχει χρήσιμα μικρόβια τα οποία μπορούν να αναδημιουργούν τη χλωρίδα του εντέρου αν διαταραχτεί, για παράδειγμα έπειτα από μια σοβαρή διάρροια. Η σκωληκοειδίτιδα είναι σήμερα πολύ συχνότερη από ότι παλαιότερα επειδή ζούμε σε ένα σχεδόν αποστειρωμένο περιβάλλον και το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν έχει μάθει να αντιμετωπίζει τα μικρόβια που μπορούν να τη μολύνουν.

οξεία σκωληκοειδίτιδα

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα αποτελεί στις αναπτυγμένες χώρες την συχνότερη αιτία οξείας κοιλίας και εμφανίζεται με μία ετήσια συχνότητα περίπου 100 περιστατικών ανά 100.000 πληθυσμού. Η πιθανότητα εμφάνισης σκωληκοειδίτιδας κατά την διάρκεια της ζωής ενός ατόμου (life time risk) είναι περίπου 7 – 9%.Η επίπτωση είναι χαμηλότερη σε χώρες όπου οι διατροφικές συνήθειες του πληθυσμού περιλαμβάνουν φυτικές ίνες. Η διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες ελαττώνει το ιξώδες των κοπράνων και το χρόνο παραμονής τους στο έντερο με αποτέλεσμα την αποφυγή δημιουργίας κοπρόλιθων που αποτελούν σημαντικό παράγοντα απόφραξης του αυλού της σκωληκοειδούς.Αναφορικά με το φύλο η επίπτωση της σκωληκοειδίτιδας είναι 1,4 φορές μεγαλύτερη στους άντρες από ότι στις γυναίκες, ενώ το ποσοστό των σκωληκοειδεκτομών είναι το ίδιο και στα δύο φύλλα. 
Η συχνότητα της οξείας σκωληκοειδίτιδας, αν και σπάνια εμφανίζεται στα βρέφη, αυξάνει σταδιακά από την βρεφική ηλικία, είναι συχνότερη στην παιδική ηλικία, το μέγιστο της συχνότητας της εμφανίζεται στην εφηβική και συνεχίζει μειούμενη σους ηλικιωμένους ασθενείς. Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι η πιο γνωστή και συχνή πάθηση που απαιτεί χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά. Η σκωληκοειδής απόφυση  για μηχανικούς λόγους (απόφραξη από κόπρανα, στερεά τροφικά κατάλοιπα) ή φλεγμονή (ιογενείς λοιμώξεις, εντεροκολίτιδα κ.λπ.) αποφράσσεται στον αυλό με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί η οξεία σκωληκοειδίτιδα. Μερικές φορές η απόφραξη και το οίδημα μαζί με τη φλεγμονή της σκωληκοειδούς προκαλούν ρήξη και διάχυση του περιεχομένου του εντέρου στην κοιλιά. Το αποτέλεσμα αυτών είναι η περιτονίτιδα. 

Ανάρρωση

Μετά τη σκωληκοειδεκτομή, χρειάζονται μερικές βδομάδες ανάρρωσης ή και
περισσότερο εάν η σκωληκοειδής απόφυση έχει υποστεί ρήξη. Για να βοηθήσετε το σώμα σας να θεραπευτεί, αποφεύγετε την έντονη δραστηριότητα κατά την πρώτη εβδομάδα.
Εάν η σκωληκοειδεκτομή έγινε λαπαροσκοπικά πρέπει να περιορίζετε τις δραστηριότητές σας για τρεις έως πέντε ημέρες. Εάν η σκωληκοειδεκτομή έγινε
ανοικτά περιορίστε τις δραστηριότητές σας για δέκα έως δεκατέσσερις  ημέρες. Πάντα όμως θα πρέπει να συμβουλεύεστε τον γιατρό
σας σχετικά με τους περιορισμούς των δραστηριοτήτων σας και πότε μπορείτε
να επιστρέψετε στην καθημερινότητά σας μετά τη χειρουργική επέμβαση.